Orreaga Ibarra
I-033a
- Izenburua:
- Grabazio data: 1991-05-02
- Jabea: Euskarabidea-mediateka
- Berriemailea:
- Ikertzailea: Orreaga Ibarra
- Gai nagusia: Hizketa librea: inguruko hizkerak, euskararen gainbehera, euskarazko dotrina eta meza, jubilatuen gorabeherak, Ultzamako egoera, etxabereekiko hizketa...
- Gaiak: animaliak: animaliekiko hizketa, dantza, denetarik, erlijioa: dotrina, erlijioa: mezak, erlijioa: mezak euskaraz, etxea: izenak, euskara, euskara: euskalki desberdinak, gramatika: aditzak, gramatika: decklinabidea, gramatika: erakusleak, gramatika: fonetika, gramatika: geroaldia, gramatika: lexikoa, jaiak, kontakizuna, lana
- Bistaratzeko baimena: Librea
- Argitaratzeko baimena: Mugatua
- Soinu kalitatea: Normala
Herria | Euskalkiak | Mapak |
Zatia | Iraupena | Gaiak | Sumario |
A01 | 00:00:00 00:01:29 |
euskara: euskalki desberdinak | Inguruko herrien euskara desberdinak. Doinuak. Arrarats, Beruete eta Igoa dira desberdinenak. |
A02 | 00:01:29 00:04:45 |
gramatika: lexikoa | Bost, esan, andrea, pagoa, pakea, lizarra, bihar, bihar euria egingo du, festak, diru gutxi dut, aitona, amona. |
A03 | 00:04:45 00:05:15 |
euskara | Semeekin dena erdaraz egiten du. Semeak ordea badaki eta bere semeari dena euskaraz egiten dio. |
A04 | 00:05:15 00:08:08 |
jaiak, kontakizuna | Idazkariaren anaia bonba bat jartzen ari zela hil egin zen. Pankarta handi bat jarri zuten eta ordura arte joaten zen jendea, dantzariak eta denak, atzera egin zuten eta ia ez zen inor etortzen. Harekin bukatu zen giroa herrian: Iruñetik etortzen ziren dantzariak, txapelketak ikustera joaten zen jendea ... Orain ere badaude herri kirolak eta pilota txapelketak. Jaiak Gartzaronen abuztuak hamabostean dira. Gerendiainen urriaren zortzian. |
A05 | 00:08:08 00:15:55 |
gramatika: decklinabidea, gramatika: erakusleak, gramatika: fonetika, gramatika: lexikoa | Begia, soroa, begiak, eskua, eskuina, ezkerra, eskuak, burua, buruak, ardia, ardiak, atea, ateak, andrea, andreak, ikusi, moztu, ebaki, etorri, ijitoak, eman, eraman, ezagutu, sugea, sugandila, zapoa, igela, muskerra, esnea. Niretzat, zuretzat, herri hauek oso politak dira, gizon hauek egin dute lana, emakume hauek egin dute lana, etxe hauetan jende asko bizi da. Asko, aurrea, atzea, nik hau eddango dut. |
A06 | 00:15:55 00:19:31 |
euskara | Euskaraz ari direla hitzik ez badakite erdarara jotzen dute. Gartzaron eta Gerendiaingo euskarak nahiko antzekoak dira. |
A07 | 00:19:31 00:22:10 |
gramatika: fonetika, gramatika: geroaldia | Geldituko da, ezagutuko du, ardiei kasu egin, nik egingo diet kasu ardiei, esango diot, edango dut, zahartzen naizenean biziko naiz lasai. |
A08 | 00:22:10 00:23:35 |
dantza | Danborra eta txistua jo eta dantzan aritzen ziren neskekin. Baina hasieran, ezkilak jotzen zituztenerako etxera joan behar zuten neskek eta gero, ezkilak ez egonik ere, iluntzerako egon behar zuten etxean. |
A09 | 00:23:35 00:26:38 |
gramatika: lexikoa | Asko gustatzen zitzaidan dantzatzea, nire andreak esne baso bat eman dit. Irabazi, etxea, autoa, sukaldea, ukuilua, gora, behera, jetzi, odeiak, tximista. |
A10 | 00:26:38 00:28:35 |
etxea: izenak | Soroen izenak: Kanpolakie, Landa, Gartzaronaldea, Zumeanea, Zalduk. Etxeen izenak: Apeztegia, Txotola, Unanua, Palazioa, Artegia, Garronitxa, Etxebertzea, Kaxparrenetxea. |
A11 | 00:28:35 00:29:34 |
euskara | Bat, beste bat. Euskara desberdina da Ultzaman eta bertan. Beraienak Etxalekukoarekin antza gehiago dauka. |
B01 | 00:00:00 00:05:13 |
euskara: euskalki desberdinak | Inguruko euskaren arteko antzekotasuna. Momentuko herririk euskaldunena Eltzaburu da. |
B02 | 00:05:13 00:09:55 |
erlijioa: dotrina, erlijioa: mezak, erlijioa: mezak euskaraz | Dotrina Ultzamako euskaraz ikasten zuten. Ultzamako apaizak egindako liburua erabiltzen zuten. Orain ia ez da mezarik herrietan euskaraz ematen. |
B03 | 00:09:55 00:12:22 |
euskara, kontakizuna | Zenbait jenderi buruz hitz egiten dute. Kontakizuna: iloba batek bere amonari hiketan hitz egiten zion. |
B04 | 00:12:22 00:15:10 |
gramatika: aditzak | Guri ardoa gustatzen zitzaigun, niri goxokiak gustatzen zitzaizkidan, zuei asko gustatzen zitzaizuen ardoa, niri gustatzen zitzaidan. Orain gazteak bagina... |
B05 | 00:15:10 00:17:10 |
denetarik | Nafar Gobernuak opariak bidaltzen dizkie. Erresidentziara joaten da Espainiako akordeoi jolerik onena. |
B06 | 00:17:10 00:19:35 |
lana | Herriko jendea ezkontzen zenean etxea eta lurra ematen zieten, herritik joan ez zitezen. Fabrika egin ondoren utzi zioten honi, bertan lana aurkitzen baitu jendeak. Baita golf zelaian eta zaldiekin ere. |
B07 | 00:19:35 00:20:30 |
||
B08 | 00:20:30 00:22:35 |
euskara, kontakizuna | Euskara oso mezprezaturik izan zen. Kontakizuna: Andre batek denda batean esan zuena nekazariei buruz. Barre egiten zieten euskaraz edo euskara desberdina hitz egiteagatik. |
B09 | 00:22:35 00:28:15 |
animaliak: animaliekiko hizketa | Uztar-behiak, altxirria. Aurrera, atzera, ezkerreko aldera, eskuineko aldera. Behiekin zuketan esaten zieten. Ardiekin erabiltzen zituzten hitzak. Txakurrari beti zuketan egiten zieten. Emakumeek beti erdaraz egiten zieten. Katuei euskaraz. |
B10 | 00:28:15 00:28:48 |
denetarik | Maistra ibili zen neska bati buruz ari dira. |
B11 | 00:28:48 00:29:22 |
Pista | Artxiboa entzun | Iraupena |
I-033a-A | 29:34 | |
I-033a-B | 29:29 |