Orreaga Ibarra
I-036
- Izenburua:
- Grabazio data: 1992-9-24
- Jabea: Euskarabidea-mediateka
- Berriemailea: Juanita Loperena
- Ikertzailea: Orreaga Ibarra
- Gai nagusia: A: Hizketa librea (euskararen gainbehera, gaztetako oroitzapenak, herria, biziera, zerri-hiltzea, garia, Egozkuen euskara galdu). Galdeketa (aditza, deklinabidea, lexikoa).B: Hizketa librea (jaiak, euskara, hiketa, beroriketa, Aita gurea). Galdeketa (aditza, deklinabidea, lexikoa, ordua...).
- Gaiak: abeltzantza: abereak, denetarik, elikadura: mondongo, erlijioa: otoitza, eskola, euskara, ezkilak, gramatika: aditzak, gramatika: deklinabidea, gramatika: fonetika, gramatika: lexikoa, gramatika: tratamenduak, inauteriak, jaiak, nekazaritza: belarrak, txerri hilketa
- Bistaratzeko baimena: Librea
- Argitaratzeko baimena: Mugatua
- Soinu kalitatea: Ona
Herria | Euskalkiak | Mapak |
Zatia | Iraupena | Gaiak | Sumario |
A01 | 00:00:00 00:03:35 |
denetarik, euskara | Etxean berak euskaraz egiten du dena, baina haurrek ez dute ia ikasten. Ahaideak ditu Lintzoainen eta Bizkarreta-Gerendiainen eta jaietara joaten zen. Oinez joan izan zen behin baino gehiagotan, bakarrik ere bai. |
A02 | 00:03:35 00:05:15 |
denetarik | Herriko eliza konpontzen ari dira. |
A03 | 00:05:15 00:06:20 |
eskola | Herrian ez da inoiz eskolarik egon. Bera Olaguera joan zen. Egozkuen ere badago eskola, Leazkue baino handiagoa da. |
A04 | 00:06:20 00:07:50 |
denetarik | Bera ezkongabea da eta bere arreba eta anaiarekin ezkondutako koinatarekin bizi da. Lan handia dute behiekin. Barrendegiak. |
A05 | 00:07:50 00:11:20 |
denetarik | Inguruko etxe eta jendeari buruz ari dira. |
A06 | 00:11:20 00:12:50 |
euskara | Egozkuen Leazkuen baino euskara gutxiago hitz egiten da. Bertan ere umeek jadanik ez dakite. |
A07 | 00:12:50 00:14:10 |
abeltzantza: abereak | Etxeko animaliek ematen duten lanari buruz: behiak, ardiak... |
A08 | 00:14:10 00:20:30 |
gramatika: aditzak, gramatika: deklinabidea, gramatika: fonetika | Gauzak etxera daramatzat, zuk daramatzazu gauzak, gauzak etxera dakartzat, nik hau egin dezaket, zuk hau egin dezakezu, gozokiak gustatzen zaizkit, nik uste dut euria egin behar duela, behi bat erostera joan nintzen, nik beti egia esango dut, ni mendira joango naiz, zuei ardoa gustatzen zaizue, hau amarentzat da, nire ahizparekin noa, haserretu, bihar arte, Pedro oraindik ez da etorri, nik Jainkoarengan sinisten dut, gizon handi bat, emakume handi bat, ahatea, aharia, josi, haria, nortzuk etorri dira?, hori zertarako da?, zertarako egiten duzu hori?, zergatik etorri zara hain berandu?, zergatik gastatu duzu hainbeste diru?, zergatik etorri zara autoz? |
A09 | 00:20:30 00:22:20 |
elikadura: mondongo, txerri hilketa | Txerria hiltzen dutenean mondongoa egiten dute. Haragia xehetu, adoboa eman eta hurrengo egunean bete. Oraindik ere hiltzen dute beraiek txerria, batzuetan bi ere hiltzen dituzte. |
A10 | 00:22:20 00:23:40 |
ezkilak | Ezkilak jo. Ezkila guztiak ez dira berdinak. Norbait hiltzen zenean "hil-ezkilak" jotzen ziren. Gazte zirenean "ilun-ezkilak" jotzean etxera joan behar zuten. |
A11 | 00:23:40 00:24:55 |
inauteriak, jaiak | Inauterietan mutilek bakarrik hartzen zuten parte. Jaietan dantzara joaten ziren eta apaizak uzten zien. |
A12 | 00:24:55 00:26:00 |
denetarik | Anaiak hiru tronbosi izan zituen buruan, baina ongi dago. Apaizarekin ere euskaraz hitz egiten dute. |
A13 | 00:26:00 00:28:30 |
nekazaritza: belarrak | Garia, belarra eta larraineko lanak. Borda bat erre zen. |
A14 | 00:28:30 32:00:00 |
denetarik, euskara | Batzuen eta besteen euskararen inguruan. Apaiza ere euskalduna da, Iraizozkoa da. Lehen orain baino lan gehiago egiten zen. Herrian ez dago umerik. Egozkuen galduta dago euskara. Iragin oraindik ere hitz egiten dute euskaraz. |
B01 | 00:00:00 00:02:33 |
euskara | Euskararen inguruan zenbait kontu. |
B02 | 00:02:33 00:03:33 |
jaiak | Jaietan arratsaldetan dantzaldia zegoen soinuaren musikaz. |
B03 | 00:03:33 00:06:05 |
euskara | Anaiaren emazteak ez du euskaraz egiten eta beraien semeek gutxiago. Apaizak hitz egiten zuen euskaraz gizonarekin. |
B04 | 00:06:05 00:07:45 |
gramatika: tratamenduak | Ez dakite hiketarik eta beraien artean zuketaz egiten dute. Ama Auzakoa zen eta aita Leazkuekoa. Aita ez zuten ezagutu eta amak euskaraz hitz egiten zuen. Egon diren apaizak beti izan dira erdaldunak, azkenekoa izan ezik. |
B05 | 00:07:45 00:14:00 |
gramatika: aditzak, gramatika: fonetika | Ardoa gustatzen zitzaion, zuri ardoa gustatzen zitzaizun?, honi ardoa gustatzen zitzaion. Ebatsi, ortzia, altxatu. Zein nahi duzu hau ala bestea?, ahal banu egingo nuke, gazteagoa banintz dantzatuko nuke, Jaungoikoak nahi dezala, har bat, hau ur pila!, lehendabizikoa, bigarrena, hirugarrena, laugarrena, bosgarrena, zoko bat, esku bat, buru bat, begi bat, buru batzuk, begi batzuk, eguzkia, ilargia, garbitu, lixua egin. |
B06 | 00:14:00 00:14:35 |
denetarik | Lehen ez zuten ez urik ezta argirik ere. |
B07 | 00:14:35 00:15:50 |
gramatika: lexikoa | Etxola, itxi, itxekartea, hemezortzi, igeri egin, ilea, iltzea, intxaur bat, itaun (otoiztu). |
B08 | 00:15:50 00:18:50 |
erlijioa: otoitza | "Aita gurea" euskaraz errezatzen du. Etxean ikasi zuen. "Por la" errezatzen du. |
B09 | 00:18:50 00:31:50 |
gramatika: fonetika, gramatika: lexikoa | Aitona eta amona, ilobak, eskainua, Garizuma, ilundu du, zimurrak, oso handia da, titarea, behorra, ordubata, txekorra, urrixa, otordua, Pedro etorri dela esaten dute, hodeiak, erbinudea, behi kuadrila, larunbata, igandea, etxea, behia, jaiki, joarea, aitortu, belauna, igo, jaitsi, jantzi, biluztu, eulia, euria, euskara, euskaldunak, dirua, aita, ezkontzak, Jaungoikoa, idorra, geriza bat, mingaina, argala, hamaika pezeta, lokartu da, zahartuta dago, atzendu, urrin ona dago, bederatzi pezeta, maingi/txingo, kea, kendu, maindireak, aitzurra, patatak frijitu, guraizak, pikua, zapoa, igela. |
Pista | Artxiboa entzun | Iraupena |
I-036-A | 32:00 | |
I-036-B | 31:58 |