Orreaga Ibarra
I-039
- Izenburua:
- Grabazio data: 1994-9-1
- Jabea: Euskarabidea-mediateka
- Berriemailea: Francisco Beaumont (Urniza, 1902)
- Ikertzailea: Orreaga Ibarra
- Gai nagusia: A: hizketa librea (Urniza, mendia, oroitzapenak, euskararen galera, bailarako herriak); galdeketa (fonetika). B: galdeketa (fonetika, aditza); hizketa librea (egurraren garraioa, ehiza...).
- Gaiak: arrantza, bizimodua, denetarik, egurra, ehiza, euskara, gramatika: aditzak, gramatika: fonetika, gramatika: lexikoa, gramatika: sintaxia, gramatika: tratamenduak, kontakizuna, kontrabandoa
- Bistaratzeko baimena: Librea
- Argitaratzeko baimena: Mugatua
- Soinu kalitatea: Ona
Herria | Euskalkiak | Mapak |
Zatia | Iraupena | Gaiak | Sumario |
A01 | 00:00:00 00:08:10 |
bizimodua | Bederatzi anaia-arreba ziren. Urnizan jadanik ez da inor gelditzen. Bere izebarekin hitz egiten zuen euskaraz eta gurasoekin ere bai. Anaia-arrebekin erdaraz. Bere emaztea Sorogaingoa zen. Urnizan behiak zituzten. Errora joaten ziren mezetara igandero Urnizan ez baitzegoen elizarik. Oinez joaten ziren. Orondritzen zazpi edo zortzi familia daude; ez dago euskaldunik. Egunero ateratzen da pixka bat kalera. Zazpi seme-alaba ditu. |
A02 | 00:08:10 00:11:15 |
denetarik | Bartzelonan egon zen soldadu eta hiria polita bada ere, ez litzateke han biziko. Hogeita hamalau hilabetez egon zen. Tarte horretan besteek egiten zituzten etxeko lanak. Semeei ez die euskaraz irakatsi, baina ez dio penarik ematen. |
A03 | 00:11:15 00:14:40 |
denetarik | Ardaitzera joaten ziren askotan. Ardaizko etxeen izenak. Zortzi pertsona bakarrik bizi dira han. Urnizan ez da inor bizi orain. Urnizako etxea ez zen berea, maizterrak ziren. |
A04 | 00:14:40 00:15:40 |
euskara | Emakumeekin ez zuten euskaraz hitz egiten. |
A05 | 00:15:40 00:21:30 |
gramatika: aditzak, gramatika: sintaxia | Apaizak meza eman du, apaizek meza eman dute, hau semeari eman diot, sagarrak eman dizkiet semeei, gaztetan bestetara joatea gustatzen zitzaidan, orain astoa kargatuko dugu, alaba ikustera noa, ogia ekartzera noa, zuek dirua eskuan duzue, jo behar dizut, ilobek aunitz maite naute, aitak semeari esan zion, aitak semeei esan zien, guk hau egin ahal dugu, guk txakur bat bagenuen. |
A06 | 00:21:30 00:31:20 |
gramatika: fonetika, gramatika: lexikoa | Mutila, zerua, mundua, burua, begia, zakarra, atea, haizea, hau luzea da, besoa, senideak, laguna, adiskidea, sugea, lepoa, hodeiak, emakumea, ikusi, eman, hartu, anaia, behiak, hau beraientzat da, artzaina, oihana, Jainkoa, gaua, pagoa, argia piztu, pakea, gorputza, pekatua, oihanera joan, jan, festa, jo, ijitua, saskia, jauna, txekor bat jaio da, ostirala, bost, bi, hau zikina dago, hau da alaba, neska hau langilea da, mutil hauek zikinak dira, etxe hau zikina da, gizon hau altua da, gizon honek egia esan du, hortik etorri naiz. |
A07 | 00:31:20 00:31:40 |
gramatika: tratamenduak | Hiketa edonorekin hitz egiten zuen. Gurasoekin zuketan aritzen zen. |
B01 | 00:00:00 00:03:45 |
gramatika: aditzak | Ni bihar Mezkiritzera joango naiz, nora zoaz?, zuek nora zoazte?, ni ezin naiz hemen egon?, nik eskuan ekartzen dut, nik ederki ikusten dut, nik ardiak ederki ezagutzen ditut, guk ardoa Iruñean erosten dugu, zuek ongi ikusten duzue?, zuek bazenuten ogia?, bai bai bagenuen, esnea oso ona da osasunarentzako. |
B02 | 00:03:45 00:09:17 |
egurra, kontakizuna | Mendian lan asko egin izan du. Egurra ateratzen zuten eta garraiatu egin behar zuten. Ibaian zehar garraiatzen zituzten, baina ez almadietan, solte baizik. Beraiek oinez joaten ziren ibai ertzetik, egurrak nonbait gelditzen baziren askatzeko. Uretara eroriz gero ez zekien iregi egiten. Uretara erori zen behin eta nagusiaren semeak luzatu zion makil bati hartuta lortu zuen ateratzea. |
B03 | 00:09:17 00:10:27 |
denetarik | Patatak bazituzten. Gero Gobernuari saldu zioten. |
B04 | 00:10:27 00:12:35 |
denetarik | Ardaitz, Urniza, Gurbizar eta Larraingoan bizi den edo ez den jendea eta dauden etxeei buruz. |
B05 | 00:12:35 00:14:10 |
arrantza | Arrantzara joaten ziren eta "remanga" moduan egiten zuten. Bi argi eta sare batekin. Kobazuloaren ondoan jartzen zuten sarea eta makilarekin jotzen zuten gorago, amuarrainak eta txipak atera egiten zirelarik. |
B06 | 00:14:10 00:16:30 |
ehiza | Ehizara joaten ziren. Txoriez gain, basurdeak ere harrapatzen zituzten. Gutxi izaten ziren. Azeriak, erbiak, untxiak, katagorriak etab. ere izaten ziren. |
B07 | 00:16:30 00:18:20 |
denetarik | Beraiek badituzte behiak, eta semeek eramaten dituzte. |
B08 | 00:18:20 00:19:35 |
denetarik, kontrabandoa | Handik Burlatara hiru ordu daude mendiz. Lehen kontrabando asko egiten zen han. |
Pista | Artxiboa entzun | Iraupena |
I-039-A | 31:55 | |
I-039-B | 19:39 |