Orreaga Ibarra
I-029
- Izenburua:
- Grabazio data: 1990-11-13
- Jabea: Euskarabidea-mediateka
- Berriemailea: Julia Goyenaga.
- Ikertzailea: Orreaga Ibarra
- Gai nagusia: Galdeketa (lexikoa eta fonetikoa) eta hizketa librea (kisua, jaietan nora, artzaingoa, gazta, ´Santurbena´).
- Gaiak: animaliak: txoriak, bizimodua, dantza, denetarik, eguraldia, elikadura: gazta, eliza: Santurbe, euskara: euskararekiko ja, gramatika: fonetika, gramatika: lexikoa, herria: fama, jaiak, karea, karobia, kontakizuna, landareak, ogibideak: artzaina
- Bistaratzeko baimena: Librea
- Argitaratzeko baimena: Mugatua
- Soinu kalitatea: Ona
Herria | Euskalkiak | Mapak |
Zatia | Iraupena | Gaiak | Sumario |
A01 | 00:00:00 00:05:25 |
gramatika: lexikoa | Gizonkia, emaztekia, herenegun, etzi, etzidamu, begiratu, entzun, txoloma, arra, "txabotxa" (belar zabal bat), armairua. Amarekin noa, esnea, diru gehiegi daukat, ez dut batere dirudik, habia. Jaiak, baserria, errentan. |
A02 | 00:05:25 00:08:58 |
karea, karobia | Kisua (karea) nola egiten zen. Lur buztin gorria erabiltzen zen morteroa egiteko. Kisua finago egiten zen. Kisuharriak kisulabean botatzen zituzten eta erre egiten zen. Harriak desegin egiten ziren. |
A03 | 00:08:58 00:10:48 |
gramatika: lexikoa | Karobi, karea, sabaia, teila, arbela, tximinia, zutabea, solibak. |
A04 | 00:10:48 00:14:08 |
denetarik, eguraldia | Eguraldiari buruz ari dira heldu berri den beste batekin. Euria nola esaten duten. |
A05 | 00:14:08 00:19:13 |
gramatika: lexikoa | Ongarria, sarde. Lan tresnak erosi egiten zituzten. Pilatu, maindireak, poleaz igo, martxo-garia, oloa, garagarra, ongarria bota, gari-buruak. |
A06 | 00:19:13 00:22:50 |
gramatika: fonetika | Etxetik Tolosara, barrutik kanpora, etxetik kalera, aberats bat, axuri bat, amets bat, hauts guztia erori zaio, saihets gogorrak dituzu, gorputz bat, gauza latz bat, haritz bat, hau bakean utz dezagun, hotz egiten du, bihotz gogorra daukazu, zenbat leku dago?, ez iezaiozu hori esan. |
A07 | 00:22:50 00:25:25 |
jaiak | Inguruko herrietara joaten ziren jaietara, baina oinez joan behar zuten eta ilunezkiletarako etxean egon behar zuten emakumeek. Gizonek libre zuten itzul ordua. |
A08 | 00:25:25 00:27:07 |
denetarik, herria: fama | Erripakoei "kokoak" deitzen zieten. Beruete eta Basaburuakoek asto fama zuten. |
A09 | 00:27:07 00:29:30 |
gramatika: fonetika | Zenbat zen, ez zion hitz egin haserretuta zegoelako, beraiek ziren, gizonak ziren, handiak ziren, ez zekien deus, ez nengoen ziur, ez zara ibiltzen. Ez dakit deus, ez da egia, ez gara deus, ez goaz bakarrik, ez al zara etorri?, oso zahar hil zen, joan zaitezke. |
A10 | 00:29:30 00:32:06 |
bizimodua, ogibideak: artzaina | Bere gazte denboran ardi esnearekin gazta egin eta saldu egiten zuten. Zaldiz joaten ziren beste herrietara gazta saltzera. Mendian bizi zela etxoletan egoten zen bakarrik. |
B01 | 00:00:00 00:07:39 |
elikadura: gazta, ogibideak: artzaina | (jarraipena) Artzainak. Txakurrei buruzko zenbait galdera: gaixotasunak. Txakurrak deitzeko modua: "toz, toz". Gatza botatzen zuten ardiek hobeki jateko. (04.20") Zimitza. Gatzagia. Gaztanbera. Gatzura. |
B02 | 00:07:39 00:09:40 |
denetarik | Garbitzea emakumeen lana da. Gabon egunean txerria hiltzen zuten eta bizilagunak etortzen ziren lagundu eta afaltzera. |
B03 | 00:09:40 00:10:33 |
dantza | Ziripitona, saskitxo dantza eta zortzikoa dantzatzen ziren Alkotzen. |
B04 | 00:10:33 00:20:06 |
gramatika: lexikoa | Elurrak lehertu du, pertsona fardela. Fraideak (eusgarria), sega, gakoa. Lausoa egin du, lezia (elur pilaketa), "litsusi" (landarea), marrubia, "maltza" (fardela), marmarrean, "mihiondoko" (idien begietako gaitz bat), mingarratz (landarea), "kereja" |
B05 | 00:20:06 00:22:10 |
euskara: euskararekiko ja | Euskara gutxiestua egon zen denbora batez. Bere belaunaldiko inork ez du erabiltzen, nahiz eta batzuek badakiten. Bera gazteena zen eta bere anai-arrebei euskara erakutsi zioten eta berari erdaraz egiten zioten, euskaldun herritarrez irri egiten zutelako. Errua hiritarrena da. |
B06 | 00:22:10 00:25:43 |
eliza: Santurbe, kontakizuna | Gaskueko Santurbe (San Urbano) eliza. Oinez joaten ziren, meza entzun, bazkaldu eta Gaskuera jaisten ziren. Arratsalde guztia dantzan eman eta lasterka etxera. Bazen bide bat. Jende asko joaten zen, autobusez eta dena. Pazkotako konfesioa egiteko joaten ziren. Lehen egun finkoa zen eta bertako herriek aurreko egunean prozesioa egiten zuten. |
B07 | 00:25:43 00:26:22 |
gramatika: lexikoa | Kerekak edo kerejak, gerrena. |
B08 | 00:26:22 00:27:22 |
eliza: Santurbe | Santurben erabiltzen ziren gerrenak. Taskak ere jartzen zituzten. Gazteak joaten ziren gehienbat. |
B09 | 00:27:22 00:31:53 |
animaliak: txoriak, gramatika: lexikoa, landareak | "Quitameriendas" landarea, kixkortu, zuinak. Txoriak: Kapelaitza, kalforro, ugatza, pirripoa, txarra. Landareak: Erua, otsalarra. |
Pista | Artxiboa entzun | Iraupena |
I-029-A | 32:07 | |
I-029-B | 31:57 |