Orreaga Ibarra
I-035
- Izenburua:
- Grabazio data: 1992-5-8
- Jabea: Euskarabidea-mediateka
- Berriemailea: Julia Goyenaga, Asunción Arce, Cándido Narváez
- Ikertzailea: Orreaga Ibarra
- Gai nagusia: Hizketa librea, usadioak, nekazaritzari buruzko lexikoa.
- Gaiak: denetarik, erlijioa: hiletak, errota, ezkontza, lana: gizon/emakumeen lanak, lixiba, nekazaritza: sega
- Bistaratzeko baimena: Librea
- Argitaratzeko baimena: Mugatua
- Soinu kalitatea: Ona
Herria | Euskalkiak | Mapak |
Zatia | Iraupena | Gaiak | Sumario |
A01 | 00:00:00 00:03:25 |
errota | Inguruan zeuden errotak. Jendeak garia eramaten zuen errotara eta han egiten zen ogia. Artoa (talo), maiza (pikorra), zahia, ilunpea, Konporta. |
A02 | 00:03:25 00:04:51 |
lixiba | Konporta lixiba egiteko erabiltzen zuten ontzi bat ere bazen. Haren gainean espartana (zaku lodi itxia) jartzen zuten eta haren gainean hautsa. Arratsalde osoa ematen zuten haren gainetik ur beroa botatzen. Biharamunean errekara eramaten zuten arropa eta urberritu ondoren garbi-garbia ateratzen zen. |
A03 | 00:04:51 00:07:10 |
lana: gizon/emakumeen lanak | Lixiba emakumeen lana zen, etxeko guztiak bezala. Kanpokoak ere, askotan egiten zituzten beraiek: baratzean, jorratzen, segan. |
A04 | 00:07:10 00:10:20 |
nekazaritza: sega | Zorroztu baino lehen sega "pikatu" egin behar zen, dena leundu behar zen. Etxean zuten zorrozteko harri: segarria: hasieran egurrezkoak ziren eta gero burdinazkoak. Garia igitaiaz mozteko eskuan jartzen zuten egurrezko tresna, kazoleta (esku-babesa) zen. |
A05 | 00:10:20 00:12:05 |
ezkontza | Ezkontzetan Iruñera joaten ziren "galak ateratzera", arropa erostera. Erresak ere eramaten ziren: hamahiru duro. Eztei bidaiak Donostiara edo, izaten ziren gehienez. Ezkontzetan atxeferoak (etxafuegoak) botatzen ziren. Bazkaria etxean egiten zen, hiletetan bezala. |
A06 | 00:12:05 00:16:00 |
erlijioa: hiletak | Ezkontzetan bezala hiletetan ere bazkaria egiten zen etxean, baina ohitura hura desagertu egin zen. Senide bat hiltzeaz gain horrenbesteko lana egin beharra gehiegizkoa zela eta. Apaizei umerria eman behar zitzaien apezaren etxean jan zezaten eta gainontzeko herriko denak, hildakoaren etxera joaten ziren bazkaltzera. Gainera sarrerako beste janaria prestatu behar zen: zopa, txitxirioak. Izugarrizko gastua zen. |
A07 | 00:16:00 00:17:39 |
denetarik | Iazko Aste Santuko asteartean etxean lapurtu zioten. Eta aurten egun berean, ospitalera eraman behar izan zuten hemorragia bat zela eta. |
Pista | Artxiboa entzun | Iraupena |
I-035-A | 17:45 |