Fitxategiak – Mediateka

info@euskarabidea.es

Irulegi Irratia

II-051b

Izenburua:
Grabazio data: 1995-02-28
Jabea: Euskarabidea-mediateka
Berriemailea:
Ikertzailea:
Gai nagusia: Zuberoko artzainak

Gaiak: abeltzantza: bazkalekua, abeltzantza: motzaldia, negua, ogibideak: artzantza

Bistaratzeko baimena: Librea
Argitaratzeko baimena: Mugatua
Soinu kalitatea: Normala

Herria	Euskalkiak	Mapak
Zuberoa	Nafarroatik kanpo \| Zuberera Nafarroatik kanpo \| Zuberotarra	tradiziozko mapa egungo mapa

Zatia	Iraupena	Gaiak	Sumario
A01	00:00:00 00:10:10	abeltzantza: motzaldia, ogibideak: artzantza	Aurkezpena: Iratin luzaroan egon den artzain batek ardi motzaldeari buruz hitz egiten du. Maiatzaren hamalauean ematen zitzaion hasiera motzaldeari. Gustora egiten zuten beste artzainekin elkartzen baitziren eta lan egiteaz gain, kantu eta irri egiten zuten. Ardoaz gain bildotsa ere izaten zuten. Orduan ez zegoen biderik. Etxolatik atera bezain laster hasten ziren oihuka eta abestika. Artzain mutil asko zeuden eta nagusia mandoan igotzen zen. Ogi-irin eramaten zuen taloak egiteko. Motzaldian zenbaitek jetzi gabe uzten zituzten ardiak. Kontakizuna.
A02	00:10:10 00:14:50	ogibideak: artzantza	(12:38") Motzaldiak gogorarazten du behetik gorako bidea gertu dagoela. Ostiral Saintu egunean lan gutxiago egiten da.
A03	00:14:50 00:23:00	abeltzantza: motzaldia, ogibideak: artzantza	Maiatzean ardiak igotzen zituzten eta gero, uztailaren hogeita bostean edo, berriro jaisten zituzten ilea mozteko. Orduan ez zegoen biderik makina igotzeko eta gainera artzain-taldea biltzen zen, bazkaria egiteko sukalderik ere ez zegoen bordetan. Etxolatik etxera bi bat ordu zituzten. Hurrengo egunean, goizargian hasten ziren ilea mozten. Behera joatean joareak jarrita jaisten ziren ardiak. Motzaldian festa egiten zen eta oraindik ere egiten da. Arratsaldean kantetan eta kartetan aritzen ziren, eta noizbait gertatu izan da gau osoan kartetan eman eta etxera joan gabe, hurrengo egunean berriro ere ardiak mozten hastea. Lagunak ez uzteagatik ardiak jetzi gabe uztea gertatu izan da. Udan, belar lanak hasi direnez, jenderik ez da aurkitzen ardiak mozteko eta duela hamabi bat urte hasi zen motzaldia martxoan egiten. (21:08") Pedro, Ibañetako artzaina: artilea jaisteko zailtasunak dituztenez, muga dela eta, goian mozten diete ilea. Mozkin handiagoa emango luke artileak, behean moztuko balute, baina batzuentzat behintzat, muga badago artilea pasatzeko orduan.
A04	00:23:00 00:29:40	abeltzantza: motzaldia, ogibideak: artzantza	(23:45") Goizean hasi, eguerdian gelditu eta ilunabarrean berriro ekiten zioten jaisteari. Zazpi bat ordu behar zituzten ardiak jaisteko. Biharamunean ardiak mozten zituzten. Arratsaldean bide erdiraino eramaten zituzten ardiak eta handik bakarrik jarraitzen zuten erdiek. Motzaldia goian egiteko ohiturarik ez zegoen, ez baitzegoen autorik, etxolak bidetik urrun zeuden eta ilea bidera ateratzea nekeza zelako. Ardiak mozten goizeko seietan hasten ziren eta arin egiten zen. Moztaile bakoitzak hogei bat ardi egiten zituen. Artzain batek laurogeita hamasei ardi moztu zituen egun batean berak bakarrik. Eskuz egiten dute motzaldia oraindik ere. Garestiagoak dira tresna berriak.
A05	00:29:40 00:40:12	negua, ogibideak: artzantza	(38:10") Berak ezagutu duen negurik gogorrena. Mando eta gurdian esnea eramateko zailtasunak.
A06	00:40:12 00:47:30	abeltzantza: bazkalekua, ogibideak: artzantza	Bazkalekuak aldatuz joan dira prezio eta bazka kalitatearen aldetik. Tratuak emeki egitea zen onena, bi bat egun egotea. Bizikletaz jaisten zen etxolatik bi egunez bazketako tratuak egitera. Kontaerak. (45:15") Agurra.

Pista	Artxiboa entzun	Iraupena
II-051b-B		48:16