Orreaga Ibarra
I-067
- Izenburua:
- Grabazio data:
- Jabea: Euskarabidea-mediateka
- Berriemailea:
- Ikertzailea: Iñaki Gaminde
- Gai nagusia:
- Gaiak: gramatika: aditzak, gramatika: aditzak, ahalera, gramatika: atributibak, gramatika: baldintza, gramatika: denborazkoa, gramatika: erlatibozkoak, gramatika: esaerak mugagabean, gramatika: konparatiboak, gramatika: sintaxia
- Bistaratzeko baimena: Librea
- Argitaratzeko baimena: Mugatua
- Soinu kalitatea: Ona
Herria | Euskalkiak | Mapak |
Zatia | Iraupena | Gaiak | Sumario |
A01 | 00:00:00 00:03:52 |
gramatika: sintaxia | Tontotzat hartu dute, laguntzat izan dute, zaratak gau osoan iraun du, egun hauetan ez da etorri, egun hauetan ez dut ikusi, zein menditara joan dira?, hiru etxetara joan naiz, hiru egunen buruan berriz ikusi nuen, atzoz gero ez dut ikusi, orduztik ez da etorri, kalez-kale ibili dira, atez-ate etorri dira, hala ere ongi egin dugu, zu gora-behera garaiz iritsi gara, elurra ona da lurrerako, hori txarra da osasunerako, zertaz ezagutzen nauzu?, noiztik ez duzu ikusi? Txoria leihotik sartu eta ogira joan da, Donostian egon nintzenean denek hitz egiten zuten euskaraz, amarekin egon nintzenean lagun bat etorri zen. |
B01 | 00:00:00 00:02:54 |
gramatika: aditzak, gramatika: sintaxia | Hemen dakart bazkaria, hemen dakartzut, hemen daramat hau. Ez du esan etorriko denik, trena galdu duelako ez da etorri, ogia ekarri duena gaixorik dago, etortzen denean esango diot, zer dakarte horiek?, nora doaz horiek?, etorriko balitz berarekin hitz egingo nuke, ogia ekarriko balu afalduko genuke, gaur goizean etorri naizenean atea itxita zegoen, gaur goizean dendan ez nuen dirurik, ordu horretan jaten aritzen dira, hori sarritan etortzen da, berandu afaldu ohi dute, hori beti berdin dabil, hori sarritan etorri izan da, hori amarekin mintzatu izan ohi da, lehen sarri ikusi ohi nuen, datorren hilabetean sarritan etorriko dira, datorren astean sarritan ikusiko dugu. |
B02 | 00:02:54 00:04:24 |
gramatika: baldintza | Garaiz etortzen bada ikusiko dut, hori ekartzen badidazu etxera eramango dut, dirua izango banu ongi bizitzea gustatuko litzaidake, mendira joango balira galdu egingo lirateke, zuk hori ekarriko bazenu guk eraman egingo genuke, hori euskalduna izango balitz gurekin egongo litzateke, ogirik ekartzen ez badute ez dugu afalduko, ez badira garaiz etortzen ez gaituzte ikusiko, etxera joan naiteke, eguraldi ona egingo balu etxera joan ahalko ginateke. |
B03 | 00:04:24 00:05:35 |
gramatika: aditzak, gramatika: aditzak, ahalera | "Bagoazkek hemendik", "bazaudezke kontent", "bagaudezke kontent" (egoten ahal gaituk kontent?). Atzo bazkaria ekar nezakeen, ama elizan sartu ahal izan zuen, hemen sar daiteke?, hori esan daiteke, hau etxean sar daiteke, horrek nahi duena esan dezake. |
B04 | 00:05:35 00:09:47 |
gramatika: aditzak, gramatika: sintaxia | Hori etor dadin nahi dut, horiek hemen egon gaitezen nahi dute. Har ezazu haur hori erori ez dadin, atea itxi dut hotzik har ez dezan. Horiek etortzearen beldur naiz, honek ken diezaioketen beldur dago, erortzeko beldur da. Etor dadila, ekar dezala, ez dadila joan, ez dezala jan. Gaur euria egingo balu..., eguraldi hona egingo balu... Etxera joan behar dut, bihar mendira joan beharko dut, gaur goizean etxera joan behar izan dut. Horrek ezkondu nahi du, bihar etorriko nahiko du, aitak gaur lehenago etorri nahi izan du, ez dut zurekin joan nahi. Ezin naiz zurekin joan, bihar ezingo naiz etorri, gaur goizean ezin izan naiz lehenago etorri. Haurrari negar eginarazi diote, aita etorrarazi dute, amak goiz jaikiarazi nau, horri dena bukarazi diote, horri barre eginarazi diote, horri dena janaraziko diote. Afaltzen ari gara, etorri denean jaten ari nintzen, bihar etortzen zarenean bukatzen arituko naiz. |
B05 | 00:09:47 00:13:43 |
gramatika: aditzak, gramatika: sintaxia | Zer ari haiz hor?, zer dabilek?, zer darabilek esku artean?, euria ari duk, bihar elurra egingo duk, gaur goizean euria egin duk, hemen hotz handia egin ohi duk, hemen elurra sarri egin ohi zian, horrek abesten zekiat, hartzera ausartu duk, pasatzen utzi zidatek, bazkaltzen eman zidatek, horrek ikasten jarraitzen dik, hori ezagutzen dik, etxera lagundu dik, begiratu dik, deitu zioat, itxoin dik, txakurra hartu dik, bultzatu egin dik, jarraitu naitek, hori herriaz oroitzen duk, ez nauk izenaz gogoratzen, horretaz ohartu nauk, zuri zer axola!, niri berdin zaidak, horrek ez dik inporta, zer deritzok horri, ongi zeritzoat,etxera igo nauk, berandu irten nauk, txakurra kanpoan zegok, zutik nagok, gaur goizean Etxalekun egon nauk, eserita egon nauk, hori sinisten zaila duk, hori egiten erraza duk, bihar etortzea nahiago diat, horrek nahiago dik gelditzea, ogia zaukaat, giltza poltsikoan zaukaat, nik hori eduki diat, hik ogia gordeta eduki duk. |
B06 | 00:13:43 00:20:44 |
gramatika: erlatibozkoak, gramatika: sintaxia | Eskerrak etorri dela, eskerrak bukatu dutela, noski etorri dela, noski hemengoa dela, ziur ekarri dutela, ziur etorri dela, gustatzen zaik hori?, lagunak etorri dituk, dena bukatu ditek, egingo ote diagu hau?, nahiago nuke horiek etorriko balira!, nahiago nuke ongi egongo balitz, hori ez duk berdea urdina baizik, hori ez duk hemengoa Ultzamakoa baizik, ama ez beste denak etorri dituk, anaia ez beste guztiak joan zituan, bazkariaz gain ardoa ere ekarri ditek, hori esatea ez duk ona, azkar ibiltzeagatik erori egin duk, hau ekarri diat hik eraman eramateko, ez ibiltzea txarra duk, ez afaltzeagatik joan egin dituk, barazkiak jaten ditiat ez loditzeko, itxoiteaz asperturik nagok, hi ikusteaz pozik nagok, garia ereiteari utzi ziotek, horrek erretzeari utzi ziok, etxera nihoak bazkaltzera, ama ikustera etorri nauk, etorri dela uste dut, hemen dagoela uste dut, badoazela uste dut, jan duela dirudi, bihar datozela esan du, gaizki dagoela entzun dut, ez da egia etorri dela, ez dut uste bukatu dutenik, ez dut ikusi afaldu dutenik, ez nauk ohartu hor dagoenik, ez nauk ohartu bukatu dutenik, ez diat esan gaizki dagoela, edo zer?, ez diat antzik hartu hemengoa zarenik, ez dirudi euria egin behar duenik, ez didate esan egingo dutela, ez zegok argi etorri denik, erosi dukeela oroitu nauk, bazakiat astelehena dela, ez zakiat zein etorri den, ez zekiat nongoa den, ez zekiat etorri den, ez zekiat ekarri duen, berandu etorri izanaz damutzen nauk, dena jan ez izanagatik damutzen nauk, barka ezak berandu etorri naizelako, lastima lehenago ez etorri izana!, Iruñean bizi dena gaizki zagok, giltza duena ez duk etorri, bazkaltzeko erabilitako mahaia apurturik zegoan, taberna zeinetan hori edaten aritu ginen itxita zegok, esertzeko erabili duken aulkia apurturik zegok, hi hengoen tokian eseri duk. |
B07 | 00:20:44 00:22:55 |
gramatika: denborazkoa, gramatika: sintaxia | Etortzen denean berarekin egongo nauk, bukatzen dukeenean joango gaituk etxera, ateratzerakoan itxi atea, etortzerakoan ikusi haut, bazkaldu ondoren joango gaituk etxera, lan egin eta gero bazkalduko diagu, zuek bukatu bitartean joango gaituk etxera, bazkaldu baino lehen garbitu eskuak, bukatzerako etorriko duk, etorri zenez gero ez dut ikusi, hori ekarri zuenez gero ez dut ikusi, haiek etorri arte egongo gaituk hemen, bukatu arte itxoingo haugu, etortzen den bakoitzean afaltzera gelditzen duk, hitz egiten duen bakoitzean ergelkeriaren bat esaten dik, mendian ibili eta gero joan gintuan afaltzera, afaldu ondoren kalera joan gintuan. |
B08 | 00:22:55 00:28:06 |
gramatika: konparatiboak, gramatika: sintaxia | Hik esan duken bezala egin diagu, hau horrek bezala egin diat, horrek jakingo balekik bezala hitz egiten dik, ni hi bezalakoa nauk, hau aita bezalakoa duk, hartzen dituen bezala jaten ditik, dendara joan nauk ator bat erosteko asmoz, gurekin hitz egiteko asmoz etorri duk, berandu natorrek trena galdu dudalako, hori kanpokoa denez ez zekik euskaraz, gaizki egitez gero hobe duk uztea, gaizki hitz egitez gero hobe isilik egon, ezin daiteke joan autoan ez bada, goiz ez joanez gero ezin daitekek ikusi, asko etorri badituk ere denek jango ditek, eguraldi txarra badagok ere joango gaitun mendira, hi ni bezain gaztea hauk, hori ama bezain zaharra duk, hi hori bezain handia haiz, hau hirea bezain ona duk, hik nik haina diru baduk, honek anaiak haina jan dik, hik nik haina edaten duk, hori handiegia duk, txikiegia duk, gehiegi ekarri ditek, horrek gehiegi dik, bero handia egiten dik, ke gehiegi zegok, haragi gehiegi jan ditek, ur gehiegi edan ditek, hori mutilik gazteena duk, hori duk emakumerik zaharrena, ni ez nauk hain gizena, hi ez haiz hain altua, hori ez duk horren lodia, hori handiagoa duk, txikiagoa duk, hori askoz ere errazagoa duk, hori askoz ere zailagoa duk, hori hau baino hobea duk, hau beste hau baino txarragoa duk, horrela hobeki zegok, horrela okerrago zegok, zenbat eta gorago egon eta hobe ikusten duk, zenbat eta gertuago egon eta hobeki entzuten duk, |
B09 | 00:28:06 00:29:26 |
gramatika: atributibak, gramatika: sintaxia | Erreka zikina zegok, janaria gazia zegok, hori esana zegok, hori apurtuta zegok, nik hori entzuna diat, horrelako zerbait diat entzuna, hori apaiz zegok herrian, hau apaiz zegok Etxalekun, nire anaia artzain dago Ameriketan, hori mutil bidali ditek, hau alkate hartu ditek. |
B10 | 00:29:26 00:31:27 |
gramatika: esaerak mugagabean, gramatika: sintaxia | Hori uretara erori duk, amak eltzea sutan jarri dik, besotan eraman ditek, hauek eguzkitan egon dituk, eguzkirantz joan dituk, ezker alderantz joan dituk, sagarrondoak loretan zeudek, bazkaria su txikian jarri diat, iturriko uretan sartu diat, lau urteko haur bat etorri duk, ehun kiloko harri bat ekarri ditek, zenbat atetakoa duk etxea?, zein etxetakoa duk hire emaztea?, hiru egunetan egon nauk gaixorik, utzi hori hor momentu batez. |
Pista | Artxiboa entzun | Iraupena |
I-067-A | 03:56 | |
I-067-B | 31:53 |